Nefrologia to dziedzina medycyny zajmująca się chorobami nerek i układu moczowego.
Nefrolog zajmuje się niewymagającymi operacji zmianami w czynności nerek – zarówno ostrymi, jak i przewlekłymi zaburzeniami w ich czynności wewnątrz- i zewnątrzwydzielniczej, zakażeniami układu moczowego, tzw. leczeniem nerkozastępczym.
Przed badaniami obrazowymi z użyciem środków kontrastowych i przed zabiegami operacyjnymi!
Wykonywanie badań obrazowych z podaniem dożylnym kontrastu radiologicznego (tomografia komputerowa, urografia) wiąże się z ryzykiem wystąpienia nefropatii pokontrastowej – pogorszenia czynności nerek objawiającym się podwyższeniem stężenia kreatyniny oraz zmniejszeniem eGFR (wskaźnika filtracji kłębuszkowej).
U chorych może dojść do zmniejszenia ilości oddawanego moczu, pojawienia się obrzęków, wzrostu ciśnienia tętniczego i duszności. Szczególnie predysponowani do wystąpienia tego powikłania są chorzy, którzy mają już chorobę nerek.
W tym przypadku konieczne jest właściwe przygotowanie pacjenta do badań z użyciem dożylnego kontrastu. Również badanie rezonansu magnetycznego z podaniem kontrastu wiąże się z ryzykiem powikłań nerkowych.
Chorzy z istotnym upośledzeniem czynności nerek wymagają oceny nefrologicznej przed poważnymi zabiegami operacyjnymi.
Nieprawidłowe stężenie potasu, sodu, wapnia i innych elektrolitów, stwierdzane czasem przypadkowo w badaniu krwi, może być spowodowane chorobami nerek, ponieważ są one podstawowym narządem regulującym stężenie składników mineralnych krwi.
W każdym przypadku zaburzenia elektrolitowe wymagają wyjaśnienia przyczyny i właściwego leczenia.
Cukrzyca i nadciśnienie tętnicze są najczęstszymi przyczynami przewlekłego uszkodzenia nerek prowadzącego do niewydolności nerek. Zajęcie nerek w przebiegu tych schorzeń nie daje początkowo subiektywnych dolegliwości.
W badaniach laboratoryjnych, czasem przypadkowo stwierdza się podwyższenie stężenia kreatyniny w surowicy oraz zmniejszenie filtracji kłębuszkowej (eGFR) lub białko w badaniu moczu.
Pacjenci z nadciśnieniem i cukrzycą wymagają okresowo, przynajmniej raz w roku badań dodatkowych (badanie stężenia kreatyniny, eGFR, wydalania albumin w moczu) mających na celu wykrycie powikłań nerkowych co umożliwia wczesne podjęcie ich leczenia.